Tregu i veturave elektrike po nxit prodhuesit e veturave t’i japin një shans të dytë teknologjisë pak më të vjetër e më të lirë.

Viti 2020 ka qenë i jashtëzakonshëm për prodhuesit e veturave elektrike. Investitorët kanë “përqafuar” veturat e pastra elektrike, duke bërë që çmimet e aksioneve të kompanive “Tesla” dhe “Nio” të ngjiten në nivele stratosferike. Ngasësit po ashtu kanë nisur të pajtohen me veturat me rrymë, me shitjet e veturave elektrike nga Kina në Evropë, që kanë përjetuar rritje në kohë pandemie.

Por, tregu rrezikon të mbingarkohet me më shumë se 500 modele tërësisht elektrike, që pritet të jenë në dispozicion në të gjithë botën deri në vitin 2022. Shumë prodhues tradicionalë janë duke menduar për opsionet e tyre, duke u përpjekur që të përcaktohen në cilën teknologji duhet të bazohen në dekadat mes tash dhe tranzicionit të plotë larg veturave me djegie të brendshme. Vendimet për investime që do të marrin sot do të përcaktojnë nëse do të zhyten thellë apo do të ecin përpara.

Ngritje e shitjes

Teksa hibridët, të cilët kombinojnë fuqinë e motorëve me djegie me motorët elektrikë dhe bateritë, janë tashmë dy dekada të vjetër – “Priusi” i parë debutoi në janar të vitit 1997 – ato ende po kërkohen, ani pse ka rritje të veturave elektrike.

“Ford” dhe “Toyota” janë në mesin e kompanive që po freskojnë versionet hibride të modeleve kryesore të markave të tyre dhe po investojnë nëpër zinxhirët e tyre të përbërësve për versionet hibride. Përderisa hibridët pa rrymë nuk janë subjekt i ndihmave të caktuara nga shtetet në Evropë, Kinë apo Shtetet e Bashkuara të Amerikës, shitja e tyre ka nisur të rritet pas një rënieje disavjeçare.

Shitjet e hibridëve në SHBA ka shënuar rritje për 17 për qind vitin e shkuar për dallim nga 2018-a; në Bashkimin Evropian u rritën për 22 për qind në periudhën e njëjtë, teksa rajoni po i shtrëngon standardet e emetimit.

Në Kinë brendët japonezë – të cilët kanë pjesën më të madhe të tregut botëror të hibridëve – shiten rreth 30 për qind më shumë hibridë. Shitjet e veturave elektrike për dallim u rritën për 6 për qind më 2019 nga 2018-a, dukshëm më pak se rritja paraprake në nivele dyshifrore.

Arsyet janë të shumëfishta. Hibridët ofrojnë kursime në ngasje, ndërsa nuk shkaktojnë ankthet e distancës siç bëjnë modelet elektrike. Dhe për shkak se veturat hibride kanë të kombinuar motorin me benzinë, ato kërkojnë pako më të vogël dhe më të lirë baterie dhe kostoja totale e tyre është më e ulët. Kjo shihet si një perspektivë atraktive për një klient që dëshiron një veturë më të mirë për ambientin, por që s’është në gjendje të paguajë shtrenjtë.

Kjo është dilema me të cilën janë përballur klientët si John Briggs, një inxhinier mekanik që jeton në Massachusetts, e që vlerëson efikasitetin e karburantit, por s’është i gatshëm të bëjë kalimin e plotë në veturë elektrike. Ai vazhdon t’i besojë “Priusit” të tij hibrid, edhe pse ka blerë një “Leaf” të famshëm elektrik pesë vjet më parë.

“E mira për ‘Priusin’, është veturë efikase dhe distanca që mund të kalojë nuk është e limituar sikur ajo te veturat elektrike”, ka thënë Briggs, gruaja e të cilit e përdor “Leafin” për udhëtime të shkurtra nga dhe drejt punës. Ata e shfrytëzojnë “Priusin” për udhëtime të gjata në fundjavë. “Nuk është praktike të ndalesh dhe të mbushësh veturën për shumë gjatë”.

“F-150” i “Fordit”, pjesë e serisë më të shitur të kompanisë, pritet të jetë gjatë vitit 2021 versioni i parë i një furgoni tërësisht hibrid. Më 2021, “Toyota” do të prezantojë një version të ri hibrid të “Rav4”, të cilin e ka quajtur “Rav4 Prime”, e që është modeli më i fuqishëm i kompanisë deri tash.

Në fakt, shitjet e hibridëve parashikohet të vazhdojë të rritet deri më 2027 me një vlerë tregu prej gati 800 miliardë dollarësh, sipas “IDTechEx”.

Pikëpyetja e tregut

Hibridët “Rav4” tejkaluan me shitje veturat tjera tërësisht benzinë të kompanisë në SHBA në qershor, një rast i rrallë që paralajmëron teorinë e “Toyotas” se do të ketë kërkesë për versionet e reja hibride për modelet që tashmë janë në treg, me kërkesën që dedikohet për shtim fuqie e efikasitet.

Në prill nisi bashkëpunimi mes “Toyotas” dhe “Panasonicut”, nën emrin “Prime Planet Energy & Solutions”. Ai synon të prodhojë bateri për 500 mijë hibridë në vit, duke nisur nga 2022-a.

“Tani për tani, do të vazhdojmë me prodhimin e baterive për veturat elektrike, pasi janë standard i sotëm”, ka thënë shefi ekzekutiv i “Prime Planet”, Hiroaki Koda, duke theksuar se një kalim i plotë i industrisë drejt veturave tërësisht elektrike do të kërkojë fleksibilitet dhe ndryshime në disa drejtime.

Ka një pikëpyetje në mendjet e analistëve po ashtu. A do të ndikojë investimi i madh në veturat hibride në zbehjen e investimeve në veturat elektrike? Në fund të fundit, është një segment që pritet të shpërthejë në 64 milionë njësi nga dy sa shiten për çdo vit – si parashikim për dy dekadat e ardhshme, me çmimin e baterive që po vazhdon të bjerë.

Ngjashëm, teksa rregulloret për çmime të naftës dhe kursime në vetura mund të nxisin shitjet e veturave hibride, nëse asnjë nga këto faktorë nuk forcohet, tregu do të kalojë drejt veturave elektrike, sipas Colin McKerracher nga “Bloomberg New Energy Finance”.

Hap drejt elektrifikimit

“Honda Motor” do t’i ndalë shitjet e veturave dizelë dhe benzinë në Evropë nga viti 2022, kishte thënë më herët për “Autocar” zëvendëspresidenti i “Hondas” për Evropë, Ian Howells, duke sugjeruar një vendim tjetër drejt kalimit te hibridët.

“Toyota” pret që hibridët të mbërrijnë çerekun e shitjeve, ka thënë zëvendëspresidenti i “Toyotas” për Amerikën Veriore, Bob Carter. Kjo është një rritje nga 16 për qind sa është aktualisht dhe kufizimet e kapacitetit janë të vetmet arsye pse kompania s’po shet më hibridë, ka thënë ai.

“Toyota”, që s’ka lëshuar një veturë tërësisht elektrike për treg në ndonjë treg të madh pos Kinës, do të “ndryshojë shpejt qasjen” në veturat hibride dhe elektrike dhe do të shesë më shumë ose do të rrezikojë me rënien nën standardet e Bashkimit Evropian për emetime deri më 2025, sipas McKerracherit. “Përfundimisht arrini në një vend ku jeni në 70, 80, 90 për qind hibridë dhe më pas liheni jashtë pasi shkelni rregullat duke hibridizuar veturat”, ka thënë ai.

“Toyota”, megjithatë, konsideron se hibridët janë si shkallë të domosdoshme për të kaluar në gjeneratën e re të teknologjisë. Prodhuesi i dytë më i madh në botë është duke investuar masivisht në veturat elektrike me bateri, ka bërë të ditur zyrtari i kompanisë, Shigeki Terashi, muajin e shkuar, por derisa ato teknologji të vijnë “hibridët mbesin më praktikët”. “Toyota” pritet të investojë 13.5 miliardë dollarë deri në fund të dekadës për elektrifikimin e veturave të veta, si cak për shitjen e 4.5 milionë hibridëve dhe një milion veturave elektrike në vit deri më 2030, ose edhe më herët.